Ağrılılar ile Iğdırlılar arasında paylaşılamayan, bölgenin “karasevdası” Ağrı Dağı'nı hiç sınırın ötesinden gördünüz mü? Heybetli gövdesiyle, karlı zirvede gökle buluşan Ağrı'ya bakıp bakıp iç geçirenlerin bir bölümü de Ermenistan'ın başkenti Erivan'da yaşıyor. Anadolu gelenekleri ile Sovyet dönemi yaşam alışkanlıklarının sentezlendiği Erivan'da, Ağrı Dağı manzaralı evlerin kiraları bile diğerlerinden yüksek. Coğrafi yakınlığa karşın kapalı kara sınırı, Türkiye ve Ermenistan'ı uzak kılıyor. Fakat Erivanlılar yemekleriyle, danslarıyla ve tüm gelenekleriyle birbirimize ne kadar da yakın olduğumuzu hatırlatıyor.
Taş işçiliğinde dünyaya nam salan Ermeni mimarlar, İstanbul Boğazı'na kazandırdıkları ihtişamlı yapıların benzerleriyle Erivan Cumhuriyet Meydanı'nda farklı bir görsel şölen sunuyor. Kentin vazgeçilmezlerinden olan akşam gezmeleri burada başlıyor ve yine burada bitiyor. Çocuklu ailelerin arasında göze çarpanlar ise şık giyimli, bakımlı ve podyumda yürüyormuş edasıyla akşam gezmesine çıkmış Batılı giyinip Doğulu davranan genç kızlar. Bu alışkanlık önce kendinizi bir sahil kentindeymiş gibi hissetmenize neden olsa da ara sokaklara yöneldiğinizde Erivan size, eski bir Sovyet başkenti olduğunu hatırlatıyor. Soluk benizli, devasa binalar yaşlı insan çehrelerine fon oluyor. Yıllara meydan okuyan troleybüsler hınca hınç dolu.
Sokakta yürürken insanların Türkçe konuştuğunu düşünmenize neden olacak ortak sözcükler, hafta sonları açılan Vernissage Pazarı'nda satıcılarla aynı dilde pazarlığa dönebilir. “Nerelisin?” sorusunun ardından çekinerek verdiğiniz “Türkiye” yanıtı ile karşınızda sıcak bir gülümseme ile Türkçe konuşmaya çalışan satıcı sizi şaşırtmasın. Pazarda Sovyet ordusuna ait madalyalardan kullanılmış ameliyat aletlerine kadar ilginç ürünler satılıyor. Türkçe sözcükler, kentten uzaklaştığınızda da sizi yakalıyor. Ermenilerin büyük önem verdikleri Geghard Manastırı'na doğru yapılan yolculukta yol kenarına açılan köylü tezgâhlarında cevizli sucuklar, pestiller satılıyor. Yaşlı köylülerin sizi tezgâhlarına çekmek için “sucuk, sucuk” şeklinde seslenmeleri, bir an “Acaba Türkiye'de miyim?” sorusunu aklınıza getiriyor. Erivan Valisi Hüseyin Ali Han'ın yaptırdığı Mavi Cami'deki rehber de sizi Türkçe karşılıyor.
Cascade merdivenleri, Erivan ile birlikte Ağrı Dağı'nın en güzel göründüğü yer. Yüzlerce basamağı tırmanıp tepe noktasına ulaştığınızda uzun bir süre orada kalıp Ağrı Dağı'nı izlemek, tatlı bir keyfe dönüşüyor. Merdivenlerin başladığı bölümdeki alanda bir etkinlik varsa çekinmeden araya karışabilirsiniz. Burada konserler, sanat gösterileri gibi aktivitelerin yanı sıra davullu zurnalı halaylar çekiliyor. Anadolu tınılarına duyarsız kalmak pek de mümkün olmuyor, kısa bir süre seyirci kaldıktan sonra herkes halayın bir parçası haline geliyor. Caddelerde gelin arabalarının peşinden korna çalarak ilerleyen düğün konvoylarından sonra halay çekenleri coşturan halkoyunları ekibinin kıyafetleri de nakışlarıyla tanıdık geliyor. Tıpkı ıspanaklı gözlemelerle yemeğe başladığınız restorandaki müzisyenlerin gecenin açılışını “Sarı Gelin” ile yaptıkları gibi...
Kültürel benzerlikler, olmayan diplomatik ilişkilere karşın iki ülke insanlarınca yaşatılıyor. Günün birinde yolunuz, komşu başkent Erivan'a düşerse her şeyden önce kapalı sınırların insanları birbirlerinden uzaklaştırmada ne denli başarısız olduğunu göreceksiniz. Geleneklerin devlet politikalarına karşı zaferine tanık olacaksınız. Ve uzun uzun izleyeceksiniz Ağrı Dağı'nı Erivan'dan...
Cumhuriyet Pazar'da yayımlanan "Geleneklerin büyülü gücü"
İşte Erivan'dan kareler
Erivan Opera Binası
Old Village Restoran'da programa "Sarı Gelin" ile başlayan müzik grubu
Karnıyarık: Erivan'da "Sanduk"
Akşam gezmeleri için Erivan'da bir başka mekan
Erivan Cumhuriyet Meydanı
Geghard Manastırı'ndaki satıcılar
Geghard Manastırı
Garni Tapınağı
Ermenistan Başbakanlık Binası
Erivan Taverna'da bir öğle yemeği öncesi...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder