Amerika'daki perakende mağazalarına çok da benzemeyen, Ankara ve Erivan'daki eğlenceli pazarlarda, hediyelik eşyalardan kullanılmış cerrahi aletlere kadar geniş bir yelpazede her türlü ürünü bulabilirsiniz.
Gazeteciler için düzenlenen konferanslara katılmak için Ankara ve Erivan'a gidip piyasaları kontrol etme şansı elde ettim. Her iki kent de arkadaş canlısı insanları, büyüleyici tarihi ve bazı yerlerindeki ürkütücü yaya yolları ile dikkat çekiyor. Ankara ve Erivan'ın geleneksel pazarları var ve buralarda pazarlık yoluyla alışveriş edebiliyorsunuz.
İlk olarak Ankara: Tarihi kale kalıntıları altında eski çarşıyı da içinde barındıran bir mahalle bulunuyor. Dükkanlar, kaleden aşağıya indikçe otantikleşitrken, turistikliğini yitiriyor. Her türlü ürünün satın alınabileceği bu ilginç mekan, hem turistler hem de Ankaralılara hitap ediyor. Bazı dükkanlar, Türk hediyelik eşyaları, takılar, el yapımı kutular gibi ürünler sunuyor. Dükkanların bir bölümü de turistlerin bagajlarında yer alması mümkün olmayan balta ve kürek vb. mallar satıyor.
Turistik mağazalardan birkaç sokak ötedeki dükkanları dolaşmak için de zaman ayırın. Oralarda taze Türk kahvecilerini, hem başörtüsü hem de jean pantolon satan giyim mağazalarını ve otantik hediyelik eşyalarla müşterilerine hizmet veren çok sayıda dükkanı bulabilirsiniz. Pazardaki fiyatlar, Amerikan standartlarına göre genel olarak makul olmakla birlikte (Örneğin, el dokuması halıdan yapılmış bir yastık kılıfı 10 dolar) size ilk söylenen fiyatlar, gerçek satış fiyatları olmuyor. İşte bu noktada mümkünse yanınızda Türkçe konuşan birinin olması ve size yardım etmesi gerekiyor. Aynı dili konuşuyor ve satıcılarla iyi iletişim kurabiliyorsunuz gerçekten iyi indirimler yaptırabileceğinizi garanti ederim.
Türk arkadaşım Erdem'in yardımıyla 10 dolarlık yastık kılıflarını 7 dolara indirttik ve böylece 3 tane satın aldım. Kahve çekmek için kullanacağım el değirmenini alırken yüzde 20 indirim yaptırdım ve yaklaşık 13 dolara malettim. 15 dolara satılan eşarplara da sadece 10 dolar ödedim.
Ancak bazı konulara dikkatli olmakta yarar var. Türkiye'deki gezimizde arkadaşlarımızdan birinin anlattığı olayı sizlerle paylaşmak istiyorum. Türkçe bilmeyen, cimri patronu Türkiye'ye geldiğinde kendisine yardımcı olmak üzere birlikte alışverişe çıkan bu arkadaşımız, patronunu pek sevmediği için ona bir oyun oynuyor. Alışveriş için gittikleri dükkanda el kol hareketleri ile satıcı ile sıkı bir pazarlığa girdiği izlenimi veren arkadaş, aslında “Bu adama yüzde beşten fazla indirim yapmayın, sakın uygun fiyat vermeyin” diye bağırıyormuş. Beden diline ve yüksek sesli konuşmalara aldanan yabancı patron da büyük bir indirim elde ettiğini sanarak alışverişini mutlu bir şekilde tamamlamış. Arkadaşımız da böylece patronundan intikam almış.
Sıradaki kent Erivan: Bu eski Sovyet başkentinde bir çok çelişkiye şahit olmak mümkün. Kent merkezinde aynı sokak üzerinde çatılarında çimlerin yeşerdiği eski binalar ile Masserati marka otomobilleri; kentten 10 dakika uzaklıkta ise otomobillerden çok ineklerin kullandığı çukurlu yollar üzerinde batı tasarımlı kıyafetleriyle gezen gençleri görebilirsiniz. Kent merkezinde, opera binasına yakın pazar da çok farklı değil.
Erivan'ın açık hava pazarı Ankara'daki çarşının aksine bir bit pazarını andırıyor. Satıcılar, şehir merkezindeki parkta çimlere ve kaldırımlara kurdukları tezgahlarla, şemsiylerin altında müşterilerini bekliyor. Çok fazla seçenek var. 10 dakikalık yürüyüşte, gümüş kaşıklar, askeri tertibatlar, (silah kılıfları, botlar, el örgüsü kar maskeleri) elişi masa örtüleri, hediyelik kılıçlar, Osmanlı döneminden kalma paslanmış kılıçlar, tahta şarap testileri, (Erken 1900'ler) Avrupalı futbolcuların kazakları, ağır makineler, tren tekerlekleri ve “Testere” filminin setinden gelmiş gibi görünen bir tezgah dolusu kullanılmış ameliyat ekipmanı gördüm.
Ankara'da olduğu gibi burada da pazarlık kabul görüyor. Ermenistan'da dolar kuru çok yüksek olduğu için pazarlık yapmak zorunda hissetmedim. (1 dolar = 378 dram) 1970'lerden kalma sovyet modeli bir fotoğraf makinesi için 3000 dram yanı yaklaşık 8 dolar ödedim. Elişi bir masa örtüsünü de 30 dolardan 25 dolara indirterek satın aldım.
En iyi indirimi elde etmek istiyorsanız ödemenizi dolarla yapın. Türkiye'deki satıcılar, Türk lirasını tercih ederken, Erivan'dakiler ABD doları almaktan mutlu oluyor. Eğer yakın zamanda kendinizi Ankara ya da Erivan'da bulursanız, pazarlarda kıran kırana bir pazarlık yapabileceğinizden emin olun. Eğlenceli seyahatler.
Ely Portillo'nun The Charlotte Observer'daki orjinal yazısına ulaşmak için tıklayın.
Ve fotoğraflar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder